Nowi lektorzy w naszej parafii

  • Drukuj zawartość bieżącej strony
  • Zapisz tekst bieżącej strony do PDF
29 czerwca 2021

Posługa lektora w Kościele Łacińskim

Lektor (łac. legere – „czytać”) jest to osoba czytająca na głos teksty biblijne bądź liturgiczne w zgromadzeniu liturgicznym. W Kościele łacińskim jest to osoba upoważniona czasowo lub bezterminowo do czytania Biblii podczas celebracji liturgicznych. Czytanie tekstów Pisma Świętego przez lektora zostało przejęte zasadniczo z praktyki synagogalnej (por. Łk 4, 16-17. 20; Mt 4, 23, Dz 13,4-5). W Polsce przed II Soborem Watykańskim lektor był upoważniony do odczytania wiernym po polsku lekcji i Ewangelii – zaraz po przeczytaniu ich po łacinie przez celebransa. Papież Paweł VI w Liście apostolskim Ministeria quaedam nakazuje, żeby posługi lektora nie nazywać „święceniem”, lecz „ustanowieniem”. 

Geneza posługi lektora: Ustanowienie posługi lektora wywodzi się z czasów apostolskich. W Kościele pierwotnym, przez trzy pierwsze wieki, lektorat był powierzany tym wiernym, którzy wyznali wiarę przed poganami i katami. O wprowadzeniu w tę znaną już w starożytności posługę po raz pierwszy wspomina Traditio Apostolica, z wyraźnym zaznaczeniem, że podczas jej udzielania nie nakłada się rąk, tak jak dzieje się to przy święceniach diakonatu lub prezbiteratu. Lektor był ustanawiany przez obrzęd wręczenia mu księgi Pisma Świętego. IV Synod Kartagiński wspomina o obrzędzie wprowadzenia w tę posługę i wymienia przymioty, które powinien mieć kandydat. Powinien on odznaczać się przede wszystkim: głęboką wiarą, odpowiednimi zdolnościami, nieskalanym życiem moralnym, umiłowaniem i znajomością Pisma Świętego. Lektor za swoją posługę otrzymywał także odpowiednie wynagrodzenie materialne. Liczba lektorów zmieniała się, szczególnie od momentu wprowadzania codziennej mszy św. Najczęściej funkcję tę pełnili chłopcy w wieku od 12 do 18 lat, chociaż wspomina się również o lektorach w wieku 20-38 lat, a także starszych – 63 czy 73 lata. Na nagrobkach lektorów zaznaczano, że swoją funkcję wykonywali w Kościele. Około X w. lektorat został zaliczony do tzw. święceń niższych. Był rozumiany jako kolejny etap do przyjęcia święceń kapłańskich. 

Zadania lektora: Posługa lektora pojawia się historycznie najwcześniej, znana jest we wszystkich Kościołach i zajmuje w nich stałe miejsce. W zgromadzeniu liturgicznym lektor ma odpowiednie zadania, która sam powinien wypełniać, choćby byli posługujący wyższego stopnia. Obowiązkiem lektora było czytanie w Kościele słowa Bożego. Lektorzy wchodzili na ambonę, która nazywano tribunal lectorum, i z niej odczytywali wskazane fragmenty Pisma Świętego. Oprócz tego głównego zadania lektor: przechowywał księgi święte; bywał także doradcą biskupa; na Wschodzie lektorzy oprócz czytania, spełniali w Kościele obowiązki akolitów; w niektórych zaś krajach, jak np. w Hiszpanii oraz w krajach afrykańskich, lektorzy czytali całość Pisma Świętego, łącznie z Ewangelią. Dzisiaj lektor czyta słowo Boże podczas liturgii mszy św. i celebracji słowa Bożego – z wyjątkiem Ewangelii, która należy do diakona i kapłana. Ogólne wprowadzenie do Mszału rzymskiego stanowi, że lektor jest ustanowiony do czytania Pisma Świętego, oprócz Ewangelii. Jeśli nie ma diakona, ma prawo podawać intencje modlitwy powszechnej z ambony po wstępie prezbitera oraz wykonać psalm responsoryjny, gdy brak jest psałterzysty. Podczas Eucharystii lektor pełni właściwą mu funkcję: jeśli brak jest diakona, w procesji do ołtarza lektor, ubrany w albę, może nieść uniesiony ku górze Ewangeliarz. Jeśli nie niesie tej księgi, to wówczas idzie z innymi ministrantami. Po przybyciu do ołtarza razem z asystą czyni głęboki ukłon. Jeśli niesie Ewangeliarz, to podchodzi do ołtarza i składa na nim księgę. Następnie zajmuje w prezbiterium swoje miejsce wśród innych ministrantów.

Jeśli nie ma śpiewu na wejście i na Komunię św., a wierni nie odmawiają antyfon podanych w mszale, lektor ma prawo je odczytać w odpowiednim czasie. Konferencja Episkopatu Polski w Instrukcji w sprawie udzielania posługi lektora i akolity świeckim mężczyznom stanowi, że lektor i akolita spełniają własną posługę podczas celebracji liturgicznych, a szczególnie we mszy św. Do zadań lektora należą także inne czynności związane z przygotowaniem miejsca i rzeczy potrzebnych do liturgii oraz przygotowanie wiernych do świadomego, czynnego i owocnego uczestnictwa w liturgii. Spełnianie przez lektorów i akolitów własnych posług w liturgii ma kształtować ich specyficzną duchowość, skupioną głównie wokół dwóch stołów: słowa Bożego i Eucharystycznej Ofiary. Aby owocniej i godniej mógł wypełniać te funkcje, lektor powinien ustawicznie rozważać Pismo Święte. Poza liturgią lektor przygotowuje wiernych do godnego przyjęcia sakramentów i sakramentaliów. Jeżeli zaistnieje taka konieczność, to może przygotowywać do czytania Pisma Świętego podczas czynności liturgicznych innych wiernych, czasowo do tej funkcji wyznaczonych. Lektor może pomagać w przygotowaniu nabożeństw oraz przewodniczyć niektórym z nich, np. różaniec, droga krzyżowa.31 W Wigilię Paschalną, po czytaniu z listów apostolskich, zależnie od okoliczności i miejscowego zwyczaju, jeden z diakonów lub lektor podchodzi do biskupa lub kapłana i wypowiada następujące słowa: „Czcigodny Ojcze, zwiastuję ci wielką radość, rozpoczynamy śpiew wielkanocnego Alleluja”.

Lektor, skoro innym obwieszcza słowo Boże, to sam jest powołany w szczególny sposób do dawania w świecie świadectwa wiary przez dobry przykład życia chrześcijańskiego. Kandydaci do posługi lektora powinni odznaczać się nienagannym życiem moralnym, apostolskim oddaniem, bezinteresownością, zdrową pobożnością i czynnym życiem sakramentalnym, szczególnym umiłowaniem Pisma Świętego i Eucharystii. W swoim środowisku powinni cieszyć się autorytetem wśród para$an i znajomych, wśród których będą wypełniać powierzone im zadania. Kandydaci na lektorów powinni mieć także odpowiednie przymioty intelektualne, odpowiednie wykształcenie, wyróżniać się solidnością w pracy i umiejętnością współpracy z innymi na wielu płaszczyznach w dziedzinie duszpasterskiej, jak i w innych.

Pamiętając o godności słowa Bożego i ważności swoich zadań, lektor powinien dbać o poprawność swej wymowy i dołożyć wszelkich starań, aby uczestnicy liturgii dobrze słyszeli Boże słowo. Dlatego też w formacji lektorów nie może brakować odpowiedniego przygotowania fonetycznego. Powinna tego dokonywać kompetentna osoba (np. logopeda). Ważne miejsce w przygotowania lektorów zajmują także ćwiczenia praktyczne.

Żródło: https://vademecumliturgiczne.pl/2018/07/01/posluga-lektora-w-kosciele-lacinskim/